Guidance modelbeoordeling voor Nederland, de Nederlandse kustwateren en
de Noordzee, gebaseerd op de HIRLAM run van 06 UTC en de overige
genoemde modellen en gidsen met bijbehorende runtijd.

Geldig tot zondag 16 december 2018 24.00 locale tijd

Opgesteld op zaterdag 15 december 2018 om 09.56 uur

MODELLENBEOORDELING.
SYNOPTISCHE SITUATIE:
Een complexe, brede frontale zone boven de Britse Eilanden en het westen
van Frankrijk bereikt vanavond het zuidwesten en verlaat zondagmiddag
het noordoosten. Aanvankelijk is er op enige hoogte een warmere
luchtlaag aanwezig, maar door het samenknijpen van de frontale zone
verdwijnt deze laag. Bovendien wordt de zone minder actief door het
opbreken van de jet, met een toenemend diffluente stroming op 500 hPa.
In de polaire lucht achter de zone verscherpt aan de zuidflank van een
hoogtetrog de temperatuurgradiënt (Cold Air Development). Onder invloed
van de hoogtetrog ontwikkelt ook aan de grond een trog. Deze bereikt in
de nacht naar maandag het zuidwesten en ligt maandagochtend van
noordwest naar zuidoost.

MODELBEOORDELING:
Hirlam is in de 06Z-run 2 uur eerder met de neerslag in het uiterste
zuidwesten, maar dit verschil neemt in de loop van komende nacht steeds
verder af. Het belangrijkste aandachtspunt is de neerslagsoort vanavond
in het zuidwesten en aan de achterzijde van de frontale zone, plus de
dikte van het sneeuwdek. Voorlopig gaan we er niet vanuit dat de kans op
grootschalige gladheid door ijzel danwel 5 cm sneeuw binnen 6 uur op SGG
groot genoeg is voor code oranje (ook het ENS laat het bij maximaal 5 cm
sneeuwdek). Actueel zit er veel Sc-bewolking, met alleen in het
zuidwesten enkele opklaringen. Boven België en Frankrijk begint de
bewolking steeds meer te breken en met de zuidoostelijke stroming komen
er meer opklaringen onze kant op. EC zit er actueel het beste op,
Harmonie36 het slechtste (heeft zelfs niets van doen met de
werkelijkheid). EC laat voortdurend bewolking zien ten noorden van de
lijn Den Helder - Nijmegen, met af en toe opklaringen. Dit lijkt
momenteel het beste scenario. In de avond laten alle modellen de
bewolking oplossen en dit zorgt ervoor dat de temperaturen nog een paar
uur flink dalen. De vraag is alleen of dit zo makkelijk gaat. Dit maakt
met name het maken van een deterministische gladheidsverwachting lastig.
De modellen laten op deze termijn nog vrij grote verschillen zien in
timing en vorm van de CAD. Vooral

AANDACHTSPUNTEN.
WIND:
Er komt een omvangrijk windveld te staan, met Z 8 Bft die de
kustdistricten raken (met windstoten tot 100 km/u boven het uiterste
noordwesten van het luchtruim). Boven de noordelijke Noordzeedistricten
neemt de wind toe naar 10 Bft. Vanaf komende nacht gaat de wind
geleidelijk weer afnemen. Aan de lijzijde van de Ardennen zien we boven
het zuidoosten van het land juist een gebied ontstaan met minder wind.
Bij de CAD boven zee bij buien mogelijk windstoten van 60-80 km/u.

BEWOLKING:
Veel Sc, geleidelijk enkele opklaringen, met name in het zuidwesten.
Vanavond komen alle modellen met brede opklaringen, maar de vraag is of
dat in het noordoosten gaat lukken. In de frontale zone Sc, in
langdurige sneeuw St (dat is slechter dan de modellen nu geven). Achter
de sneeuwzone St, toppen uiteindelijk FL070. Harmonie laat de bases
steeds verder zakken. Nu wordt de grenslaag steeds vochtiger a.g.v.
smeltende sneeuw, dus met een afnemende wind is dit ook een realistische
mogelijkheid. Boven zee kunnen enkele Cb's ontwikkelen tot FL090/-10°C.
De wolkenbasis bij de CAD ligt in de meeste berekeningen wederom op
St-niveau. Boven zee zijn hier Cb's aanwezig met toppen die mogelijk
FL300 halen.

NEERSLAG:
Aanvankelijk is er op hoogte nog een smeltlaag aanwezig als de frontale
zone het zuidwesten bereikt, met daaronder een laag van circa 2000 vt
waarin het afkoelt naar circa -3°C. Omdat de smeltlaag niet warm genoeg
is (Tx van laag kleiner dan +3°C) smelt niet alle sneeuw/ijs. Daarom is
dit toch een situatie voor ijsregen, ondanks dat de koude laag eigenlijk
niet dik en koud genoeg is (idealiter Tn <-10°C of een laag van 2500 vt
dik met Tn van ongeveer -6°C). Door het samenknijpen van de zone
tijdens de noordoostwaartse verplaatsing verdwijnt deze laag (niet het
gevolg van doorvallende neerslag, aangezien de natteboltemperatuur in de
smeltlaag eveneens boven nul ligt) en valt er alleen nog droge sneeuw.
De totale hoeveelheden die de modellen berekenen liggen tussen 1 en 3
cm, met vooral in het zuidwesten waardes rond 6 cm. Kijken we naar de
totale equivalente hoeveelheid water die zondag valt, dan varieert die
van 3-5 mm tot meer dan 10 mm in het uiterste zuidwesten. Een verhouding
tussen deze hoeveelheid en de accumulatie van sneeuw wordt vaak
verondersteld circa 10:1 (10 mm sneeuw = 1 mm water) te zijn, maar deze
verhouding hangt vooral af van de temperatuur (hoe lager, hoe luchtiger
de sneeuw). Nu lijkt de temperatuur rond het vriespunt te liggen,
waardoor de dichtheid groter is dan 10:1 doordat steeds meer vloeibaar
water de ruimtes binnen de sneeuwvlokken gaat innemen. In deze situatie
kan er dus beter naar de sneeuwdekplaatjes gekeken worden dan naar de
cumulatieve neerslag in waterequivalent (d.w.z. de reguliere cumulatieve
neerslagplaatjes). Aan de achterkant van de frontale zone wordt het
frontale wolkenpakket dunner, de top van de verzadigde laag heeft dan
een temperatuur van -10°C. Dat betekent dat er veel onderkoelde
waterdruppeltjes aanwezig zijn in de wolk. Daarboven is de lucht droog
en vindt er ook geen inzaaiing plaats (seeder/feeder-effect). Hierdoor
bestaat er nog enkele uren kans op onderkoelde motregen. Boven het
relatief warme zeewater zouden aan de achterkant enkele regenbuien
aanwezig kunnen zijn, misschien dat een enkele het noordwesten schampt.
Op sneeuw zal dit niet voor extra gladheid zorgen. Op plekken waar geen
sneeuw (meer) ligt zou dit nog enkele uren voor gladheid kunnen zorgen.
Bij de CAD van maandag is er sprake van regen uit een stabiel gelaagd
pakket bewolking (van origine was het ooit convectief). Hirlam komt hier
met een sterk ijzelsignaal in het zuidoosten, maar de progtemp van EHEH
laat zien dat dit zou moeten komen door warm water dat valt bij een T2m
die enkele tienden onder nul ligt. Boven zee kunnen wederom enkele buien
tot ontwikkeling komen, mogelijk met hagel en onweer. Met een lage CAPE
en schering is er sprake van matige organisatie.

ZICHT:
In sneeuw slecht en achter de frontale zone wordt de grenslaag zo
vochtig dat de mistkansen toenemen, met name in het westen waar het
opklaart. Overigens gaat EC hier totaal niet in mee, ook in het ENS zien
we geen enkel signaal.

TEMPERATUUR:
Alle modellen zijn te koud. EC en Harmonie40 zijn het minst slecht.
Blijft het wolkenpakket zich handhaven, dan koelt het vanavond minder af
en zullen de wegdektemperaturen door sneeuwval afkoelen tot circa 0°C.
De temperatuurverschillen voor de nacht naar maandag zijn groot per
model en relevant. Hirlam berekent lichte vorst in het zuidoosten, EC
+5°C.



Paraaf meteoroloog: zwagers
Bron: KNMI